Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Yeni Dönem

Treyler Sanayicileri Derneği (TREDER), 1 Ocak 2014’den itibaren yürürlüğe girecek ADR Yönetmeliği için sektör paydaşlarını bir araya getirdi. 

Treyler Zirvesi’nde “Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Yeni Dönem” kamu ve özel sektör tarafından değerlendirildi. Özellikle eğitim, güvenlik danışmanı, kademeli geçiş, mevcut araçların durumu, güvenli taşımacılık mevzuatı hakkında, konunun uzmanları tarafından en son bilgiler
ışığında değerlendirmeler yapıldı.

TSE’nin denetleme ve belgelendirme çalışmalarının da güncel haliyle gündeme getirildiği zirveye, Tüm Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Cemil Ok, TOBB Ulaştırma ve Lojistik Sektör Meclisi ve UND Başkanı Çetin Nuhoğlu, TSE Başkanı Hulusi Şentürk, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Genel Müdürü Mehdi Gönülalçak, TAİD Başkanı Bahadır Özbayır ve Bilim Sanayi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı H. Ali Özen, UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener ile kamu ve özel sektörden yöneticiler katıldı. Zirvede ayrıca, “ADR Yönetmeliği’nin Türkiye’ye Katkıları” ve “Mevcut araç parkının ADR’ye geçiş süreci” başlıkları altında iki ayrı panel düzenlendi.

Treder Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Saltık zirvede yaptığı konuşmada; “Bugün Treder'in 16 üyesi yıllık 20.000 adetlik Türkiye treyler pazarının % 65 ini üretiyor. Yılda 4.500 treyleri ise Avrupa ve Rusya başta olmak üzere Asya, Afrika ve Orta Doğu pazarlarına satıyor. Otomotiv sektörümüzdeki trendin aksine ülkemizdeki treyler satışlarında, yapılan ithalat toplam pazarın %5’i dahi değil” diyerek ekledi;

“EPDK/Petder verilerine göre geçtiğimiz yıl ülkemizde 20 milyon ton akaryakıt ve LPG tüketildi. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin 2012 yılı verilerine göre bu rakam Türkiye’deki tehlikeli madde taşımacılığının sadece %60’ına denk geliyordu ve kimyevi maddeler, asitler, bazlar, boyalar, oksijen, asetilen , karpit gibi gazlar ve patlayıcı maddelerle birlikte bir yılda takribi 33 milyon ton tehlikeli madde taşındı. Tehlikeli madde taşımacılığı için, 2012 yılında 1  milyondan fazla sefer yapıldı. Bu taşımalar derneğimiz verilerine göre 20.000 adede yakın kamyon tanker ve tanker treylerler tarafından yapıldı.”

Türkiye’de artık ADR uyumlu taşımacılık yapacak 

Dünyada 48 ülke 1968 yılından beri yürürlükte olan ADR konvansiyonuna muhtelif zamanlarda katılım sağlayarak taraf olmuştur. Bugün başta Avrupa Birliği olmak üzere, Azerbaycan, Rusya, Beyaz Rusya ve benzer bir çok ülke tehlikeli madde taşımacılığını daha tehlikesiz hale getirmek için ADR normlarını kullanıyor.

Kaan Saltık konuyla ilgili açıklamasında; “Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının değerli bürokratları, ADR konusunda çok ciddi mesai harcadılar. ADR’li tankerlerin test ve belgelendirmesi artık Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı’nın yetkilendirdiği Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından Türkiye’de yapılıyor. Biz treyler üreticileri düne kadar bu hizmeti yurtdışından alıyorduk. Bu da firmalar için önemli bir zaman ve döviz kaybına yol açıyordu. Artık bu konuda çok daha rahatız” dedi.

TSE maliyetleri düşürüyor

Hulusi Şentürk, TSE’nin önümüzdeki dönemde 300 milyon dolardan fazla yatırım yapacağı bilgisini verdi. Şentürk konuşmasına şöyle devam etti: “Kırkın üzerinde akreditasyon yapıyoruz. Sanayicilerimizi dışa bağımlılıktan kurtarmak zorundayız. Biz TSE olarak bütün uygunluk belgelerini vermeye talip değiliz. Bunu özel kuruşların yapmasını istiyoruz. Biz özel kuruluşların giremeyeceği alanlara gireceğiz. Her alana girmeyeceğiz ama girecek gibi altyapımızı sağlayacağız çünkü fiyatları dengede tutma görevimiz var. Akustik testleri için laboratuvar kuruyoruz ve fiyatlar aşağı inecektir. Yangın testlerinde bunu yaptık ve fiyatlar 3’te bire düştü. Sanayicilerimiz için test ve belgelendirme maliyetlerini aşağı çekmek ve bu süreleri indirmemiz gerekiyor. Uygunluk değerlendirme hizmetleri üzerinde rekabet yapılıyor. Birçok ülke uygunluk değerlendirme belgelerini teknik engel olarak karşımıza çıkarıyor.”

Gönülalçak: “Sıkı denetimler geliyor”

Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Genel Müdürü Mehdi Gönülalçak ise yaptığı konuşmada  kurulan yeni genel müdürlük ile kopuklukların ortadan kaldırıldığına vurgu yaptı. İç su taşımacılığı dışında Türkiye’nin ADR’nin tümüne taraf olduğunu hatırlatan Gönülalçak, eğitimlerin çok önemli olduğunun altını çizdi. Sektörde eğitimci eksikliğinin olduğunu bunun için önce eğitici ihtiyacını gidermek için 9 adet olan eğitim kuruluşu sayısını 33’e çıkardıklarını söyledi. Bunun daha da artacağını ifade eden Mehdi Gönülalçak, şunları söyledi: “Sürücülerin taşıdıkları yüklerde olası kazalarda neler yapacağını bilmesi çok önemli.  SCR yönetmeliği revize edilerek yayınlandı. 1 Ocak 2014 yılından sonra sıkı bir denetlemeye başlayacağız. Sektör buna hazırlıklı olmalı. Yazılacak cezalara katlanmalı. Ceza yememek için belgelerine dikkat etmeli”

Belgelendirmenin önemine de değinen Gönülalçak, “Şu ana kadar uluslararası taşımacılık yapan firmalar belgeleri yurtdışından alıyorlardı.  Mart tarihi ile TSE ile bir protokol imzalandı. Hem ambalaj hem de ADR araçları için belgeler veriyoruz. Yol kenar denetimleri istasyonlarında tehlikeli madde denetimleri olacak. Bunlarla ilgili eğitim süreceğin başlatıyoruz” diye konuştu. 

Mehdi Gönülalçak şu anda piyasada 23 bin tanker olduğunun tahmin edildiğini ancak daha sağlıklı verilerin yapılacak sayımlar ve çalışmalar neticesinde ortaya çıkacağını kaydetti. Gönülalçak, “Mevcut araçlarla ilgili nasıl bir yol izleyeceğimizi çıkaracağımız Güvenli Taşımacılık Mevzuatı’nda ortaya koyacağız. Bundan sonra bütün araçların belgelendirerek sistem içerisine alınmasını sağlayacağız” dedi. 

Zirve gündemine göre;

1. 1 Ocak 2014’den itibaren ADR süreci başlıyor. Tehlikeli mal taşıyan ve piyasaya yeni girecek tüm araçlarda (tanker, tenteli treyler, konteyner taşıyıcı vs) ADR Belgesi aranacak.
2. ADR’ye geçiş sürecinin sağlıklı yürütülmesi için sektördeki araçların envanteri çıkacak. Bugün itibariyle araçların 20 bin adet dolayında olduğu varsayılıyor. 2018 yılına kadar tüm araçların ADR’ye geçmesi hedefleniyor.
3. Güvenli Taşımacılık Mevzuatı ile var olan araçlara yapılması gereken zorunlu tadilatlar belirtilecek ve bu tadilatın yapması zorunlu olacak.
4. Tehlikeli  mal taşıyan araçların muayene kriterleri yeniden belirlenecek.
5. Sürücülerin ADR eğitimlerinde (SRC5) sınav tarihlerinin sıklaştırılması gündemde. Ayrıca bu eğitim ve sınavları düzenleyen Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Genel Müdürlüğü, gelecekte bu sınavların online yapılmasını da gündeme alacak.